Dòng chảy phát triển của nhà ở xã hội năm 2024 đã nhận được một đòn bẩy mạnh mẽ
Từ sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, nỗ lực chung của các bộ ngành địa phương để hoàn thành mục tiêu đặt ra – xây dựng và hoàn thiện khoảng 130 nghìn căn hộ nhà ở xã hội trên khắp đất nước. Điều này cũng chứng tỏ sự sáng tạo trong các giải pháp được áp dụng, từ việc tận dụng tối đa tài nguyên địa phương đến việc tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư và nhà phát triển bất động sản. Như vậy, trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi và sự quan tâm tăng lên đối với vấn đề nhà ở xã hội, năm 2024 hứa hẹn là một năm bứt phá mới đầy triển vọng.
Thực trạng của nhà ở xã hội hiện nay?
Nhà ở xã hội không chỉ là một biện pháp chính sách quan trọng nhằm bảo đảm quyền lợi cơ bản của người lao động, những người có thu nhập thấp và những người gặp khó khăn trong việc sở hữu nhà ở, mà còn là một biểu tượng của sự công bằng và sự phát triển xã hội. Tuy nhiên, hiện nay, thị trường nhà ở xã hội đang đối mặt với thách thức lớn do sự lệch pha giữa cung và cầu. Nhu cầu về nhà ở xã hội tăng cao nhưng nguồn cung lại chỉ đáp ứng được một phần nhỏ. Điều này tạo ra một tình trạng “cơn khát” về nhà ở xã hội, khiến cho nhiều người vẫn phải đối mặt với khó khăn trong việc tìm kiếm và sở hữu một căn nhà phù hợp với điều kiện tài chính của mình. Để giải quyết vấn đề này, cần có những giải pháp sáng tạo và quyết đoán từ các cấp quản lý, đồng thời cần sự đồng lòng và hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, các doanh nghiệp và cộng đồng.
Theo ông Hà Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, nhu cầu về nhà ở xã hội hiện nay đang trở thành một vấn đề cấp bách đối với người dân, do tác động của quá trình đô thị hóa và sự phát triển kinh tế đô thị. Điều này làm cho nhu cầu về nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, ngày càng gia tăng. Các dữ liệu tổng hợp từ các địa phương cũng chỉ ra rằng, nhu cầu về nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp và công nhân làm việc tại các khu công nghiệp trong giai đoạn 2021-2030 ước tính khoảng 2 triệu 400 nghìn căn. Trong đó, trong giai đoạn 2021-2025, nhu cầu này được dự báo là khoảng 1 triệu 240 nghìn căn, trong khi giai đoạn 2026-2030 dự kiến là khoảng 1 triệu 160 nghìn căn. Sự tăng trưởng đáng kể trong nhu cầu nhà ở xã hội này đặt ra một thách thức lớn đối với chính sách nhà ở và yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành và địa phương để tìm ra các giải pháp hiệu quả.
Dường như, nhu cầu về nhà ở xã hội đang đứng ở mức rất cao, tuy nhiên, thực tế cho thấy khả năng đáp ứng của chính sách và thị trường vẫn còn khiêm tốn. Mới đây, tại Hội nghị triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp trong giai đoạn 2021 – 2030” năm 2024, do Bộ Xây dựng tổ chức, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đã chia sẻ rằng mặc dù nhu cầu về nhà ở xã hội tại một số địa phương trọng điểm là cấp bách, nhưng việc đầu tư và xây dựng vẫn đang gặp phải nhiều hạn chế. Điều này chỉ ra rằng, mặc dù ý định và cam kết về việc cải thiện tình hình nhà ở xã hội là rõ ràng, nhưng để thực hiện được điều này vẫn cần sự phối hợp chặt chẽ và nỗ lực lớn từ các cấp quản lý và địa phương.
Ông Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nhận định rằng: “Mặc dù nhu cầu nhà ở xã hội thì rất lớn, nhưng việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội còn hạn chế, chưa đạt được mục tiêu đề ra, như Hà Nội mới chỉ triển khai được 3 dự án với 1.700 căn, đáp ứng được 9%. Thành phố Hồ Chí Minh triển khai được 7 dự án với 4.900 căn, đáp ứng 19%. Đà Nẵng có 5 dự án, với 2.750 căn, đáp ứng 43%. Một số địa phương chưa có dự án nhà ở xã hội nào được khởi công trong giai đoạn vừa qua như Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi”
Trong suốt nhiều năm qua, Chính phủ cùng Thủ tướng và Bộ Xây dựng đã luôn coi việc phát triển nhà ở xã hội là một trong những ưu tiên hàng đầu, nhằm đảm bảo rằng những người thu nhập thấp có thể dễ dàng tiếp cận và sở hữu nhà ở. Tuy nhiên, thực tế cho thấy dường như mục tiêu cao quý này vẫn đang bị rơi vào tình trạng bế tắc. Các chính sách nhân văn được đặt ra vẫn chưa đạt được những tiến triển đáng kể. Mục tiêu phát triển nhà ở xã hội vẫn đang gặp phải nhiều khó khăn trong việc thực hiện và không đạt được kết quả như mong đợi. Trong khi đó, người dân ngày càng gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận nhà ở xã hội, đặt ra một thách thức lớn đối với cả chính sách và thực tế thực hiện.
Ông Hà Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng, đã lý giải nguyên nhân của những vấn đề này. Ông cho rằng, nguyên nhân chính đầu tiên là do cơ chế và chính sách phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt là nhà ở cho công nhân, vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế và chưa được điều chỉnh, bổ sung kịp thời theo tình hình mới. Thêm vào đó, nhiều địa phương còn đang thiếu quỹ đất đủ để triển khai dự án nhà ở xã hội, và chưa tích hợp các chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm và hàng năm. Sự thiếu sót này góp phần tạo ra một bức tranh khó khăn và phức tạp trong việc đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội của người dân, đồng thời thúc đẩy cần thiết phải có những điều chỉnh và cải thiện đáng kể từ cấp quản lý và chính sách.
Thực tế, khi xem xét về phần trăm thị phần trong lĩnh vực nhà ở xã hội, có thể thấy rằng dư địa để phát triển nhà ở xã hội cho đối tượng có thu nhập thấp vẫn còn rất lớn. Tuy nhiên, ngay cả các doanh nghiệp bất động sản cũng không mấy hứng thú với phân khúc này. Theo phân tích của ông Hà Quang Hưng, điều này chủ yếu xuất phát từ việc các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chưa đủ hấp dẫn, với lợi nhuận thấp và trình tự thủ tục đầu tư, mua bán nhà ở xã hội vẫn còn rất phức tạp và rườm rà. Điều này đã làm cho nhiều doanh nghiệp không mấy mặn mà khi tham gia vào phân khúc này, dù tiềm năng phát triển vẫn còn rất lớn.
Giải pháp để bứt tốc nhà ở xã hội ?
Gần đây, trong Nghị quyết số 01 ngày 5/1/2024 về nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, Chính phủ đã đưa ra một yêu cầu quan trọng: đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân, đặc biệt tập trung vào việc triển khai nhanh chóng và hiệu quả Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp và công nhân tại khu công nghiệp trong giai đoạn 2021-2030”. Trong đó, năm 2024 được đề ra mục tiêu cụ thể là nỗ lực phấn đấu hoàn thành 130 nghìn căn hộ. Điều này cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ trong việc giải quyết vấn đề nhà ở xã hội và đảm bảo rằng người dân có thu nhập thấp và công nhân có điều kiện sống tốt hơn.
Ông Hưng đã nhấn mạnh rằng: “Đây là một mục tiêu rất khó khăn, nhưng với sự vào cuộc của các bộ ngành địa phương, chúng ta cơ bản sẽ hoàn thành trong năm 2024. Tuy nhiên cũng có rất nhiều việc phải thực hiện. Phát triển nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân không chỉ là một trong những trụ cột của các chính sách an sinh xã hội mà còn là một giải pháp hiệu quả để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời đóng góp vào việc tạo nguồn cung và tái cơ cấu lại thị trường bất động sản để cân đối hóa cơ cấu sản phẩm bất động sản. Trong ngữ cảnh này, năm 2024 được đánh giá là thời điểm quan trọng để nhà ở xã hội bứt tốc và hoàn thành các mục tiêu đề ra. Ông Hưng đã chỉ ra rằng để đạt được điều này, trước hết cần tập trung vào việc xây dựng các Nghị định hướng dẫn Luật nhà ở và Luật đất đai, đã được Quốc hội thông qua vào năm 2023, nhằm tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế và chính sách pháp luật. Đồng thời, các địa phương cũng cần ưu tiên lập kế hoạch và bố trí quỹ đất một cách khẩn trương để phát triển nhà ở xã hội, đảm bảo rằng mục tiêu của đề án sẽ được thực hiện một cách hiệu quả.”
Để tăng cường nguồn cung nhà ở xã hội, việc tạo ra quỹ đất, tối ưu hóa thủ tục hành chính, và cung cấp nguồn vốn đều là những yếu tố quan trọng cần được khơi thông. Ông Hưng đã đặc biệt nhấn mạnh rằng, cần phải thiết lập cơ chế hỗ trợ tốt hơn, có tính thực chất hơn để thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực này. Ông cũng nêu rõ rằng các bộ ngành và uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cần phải thể hiện sự quyết tâm cao và nỗ lực lớn, đồng thời xác định rằng phát triển nhà ở xã hội là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Ông nhấn mạnh rằng cấp uỷ và chính quyền địa phương sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự thành công của chương trình phát triển nhà ở xã hội.
Quy mô nhà ở xã hội trên các địa phương trong năm 2024?
Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, trong năm 2024, các địa phương đã đăng ký hoàn thành việc xây dựng tổng cộng 108 dự án nhà ở xã hội, với quy mô hơn 47.500 căn hộ. Để cụ thể hơn, theo số liệu từ Bộ Xây dựng, Hà Nội đã đăng ký hoàn thành 3 dự án với gần 1.200 căn hộ, trong khi TP. Hồ Chí Minh đã đăng ký hoàn thành 6 dự án, với quy mô gần 3.800 căn hộ.
TP.HCM đã ghi nhận việc đăng ký hoàn thành 6 dự án, với quy mô gần 3.800 căn hộ. Trong khi đó, Đà Nẵng cũng có 3 dự án được đăng ký hoàn thành, với quy mô 1.880 căn hộ; Bình Dương đạt tới con số ấn tượng là 20 dự án, với quy mô lên đến 4.500 căn hộ; Cần Thơ ghi nhận 2 dự án, quy mô hơn 1.500 căn hộ; và An Giang cũng có 4 dự án, với quy mô hơn 1.900 căn hộ.
Trên khu vực phía Bắc, các địa phương đã đăng ký hoàn thành một số dự án nhà ở xã hội với những con số ấn tượng. Bắc Ninh đã đăng ký hoàn thành 5 dự án, với quy mô lên đến 6.000 căn hộ; Hải Phòng cũng ghi nhận 8 dự án, với quy mô gần 4000 căn hộ; Quảng Ninh có 3 dự án, quy mô 1.600 căn hộ; Hà Nội đăng ký hoàn thành 3 dự án, với quy mô 1.180 căn hộ; Bắc Giang có 2 dự án, quy mô gần 2.500 căn hộ; và Hà Nam ghi nhận 4 dự án, với quy mô 1.666 căn hộ…Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, những địa phương này cũng là những vùng đầu ngành với số lượng dự án nhà ở xã hội và nhà ở cho công nhân đăng ký hoàn thành dẫn đầu trên cả nước.
Ngay từ những ngày đầu tiên của năm 2024, thị trường bất động sản đã chứng kiến sự khởi công của một số dự án nhà ở xã hội quy mô lớn. Ví dụ điển hình là dự án nhà ở xã hội Harbor Residence – Tổng kho 3 Lạc Viên được triển khai trên diện tích 16,9ha với quy mô xây dựng gồm 10 khối nhà chung cư cao 15 tầng, tổng số 4.456 căn hộ nhà ở xã hội; 163 căn hộ thương mại cao 7 tầng và hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ với các khu dân cư lân cận. Đáp ứng nhu cầu và niềm mong mỏi của người dân thu nhập thấp, người khó khăn trên địa bàn thành phố Hải Phòng về nơi “an cư” mới.
Thông tin liên hệ văn phòng Kho 3 Lạc Viên: